سه شنبه, 06 فروردين 1392
عید بزرگ «پسح»، که در نیمه ماه نیسان در تقویم عبری، آغاز و به مدت یک هفته یا هشت روز ادامه دارد، عید آزادی و بهار نیز نامگذاری شده است، چرا که در نخستین هفته های بهار آغاز می شود و همزمان، یادگار خروج بنی اسرائیل از سرزمین مصر و رهائی آنان از قید بردگی فرعونیان است .
« محبت نیوز » -- عید بزرگ «پسح»، یادگار خروج بنی اسرائیل از سرزمین مصر و رهائی آنان از قید بردگی فرعونیان است که مدت چهارصد سال بر آنها ستم روا داشتند و حقوق و آزادیهای انسانی را از آنان سلب کرده بودند.
پسح یكی از اعیاد سه گانه یهودیان است كه به نام موسی- مُزین شده و یادآور رسالت او از سوی خداوند برای آزادی بنی اسرائیل و نماد آزادی تمامی انسانها از بردگی است.
- پیشینه تاریخی
قیام موسی به فرمان خداوند، افزون بر رهایی بنی اسرائیل از بندگی فرعون، نشانه پیروزی عدالت خواهی بر بیدادگری و حق بر باطل اسـت.
در تورات، کتاب مقدس یهودیان آمده است که "چون در سرزمین اسرائیل خشکسالی رخ داد، یعقوب و فرزندانش رهسپار سرزمین مصر گردیدند که در آنجا وفور نعمت بود و مدت چهار صد سال در آنجا زیستند".
فراعنه نخستین مصر که در سالهای نخستین ورود بنی اسرائیل (و دوران صدارت عظمای یوسف در دربار مصر) با آنان خوشرفتاری می کردند، جانشینان آنان یوسف و خدمات او را از یاد ببردند و به تدریج زندگی را بر بنی اسرائیل تلخ کردند و آنان را به بیگاری گرفتند.
موسی از این ستمکاری به خشم آمد و از فرعون خواست به ملت او اجازه دهد به سرزمین پدری بازگردد و آزادی خود را بازیابد. ولی فرعون این خواسته را رد کرد و پس از ده مصیبتی که به توصیف تورات بر او و اهالی سرزمینش وارد آمد، موسی قوم خود را از مصر رهانید و دریای سرخ شکافته شد و بنی اسرائیل از میان آب گذشتند و مدت 40 سال در بیابان سینا راه پیمودند و بالاخره به سرزمین پدری خویش سرزمین اسرائیل وارد شدند. ولی موسی بخت دیدن آن سرزمین را نداشت و درگذشت.
قیام موسی و خارج نمودن یهودیان از مصر و رها نمودن آنها از یوغ، سرآغاز رهایی انسان از فرومایگی بوده و یكی از درخشانترین برگهای تاریخ یهود و بشر به شمار می آید و در تمام كتب مذهبی و اشعار شاعران بزرگ جهان، موسی، قهرمان عدالت خواهی، فروتنی و شجاعت می باشد و پسح نیز، یادآور طلوع خورشید حق طلبی و عدالت پروری است.
بنا به دستور خداوند، این واقعه عظیم، هر سال در همان ایام طی مراسمی مقدس باید یادآوری شود و یهودیان موظف به رعایت و اجرای احكام خاص این عید هستند.
- مفهوم شناسی «پسح»
مفهوم بزرگ عید پسح، تاکید بر ارزش آزادی برای انسانهاست. یهودیان در شب عید داستان خروج از سرزمین بردگی مصر را بازگو می کنند و پروردگار را سپاس می گویند که آزادی را به آنان باز گرداند.
در نیایش عید (הגדה – هگادا) آمده است که یهودیان باید داستان خروج از مصر و بازیافتن آزادی را همیشه به یاد داشته باشند و آن را به فرزندان و نوادگان خویش نیز بیاموزند – زیرا انسان آزاد زاده شده و آزاد باید زیست کند.
- مراسم عید
این عید با مراسمی پرشکوه و نیایشها و آوازهای دلنشینی همراه است و خوراکیهای ویژه دارد و یکی از سه عید بزرگ یهودیان به شمار می آید.
در تورات آمده است که یهودیان باید این واقعه را جشن بگیرند و در ظرف یک هفته از خوردن نان معمولی خودداری ورزند و نان فطیر بخورند، زیرا سپیده دم روزی که آنان به رهبری موسی خاک مصر را ترک می گفتند و به سوی آزادی گام بر می داشتند، فرصت آن را نداشتند که خمیر سرشته شود.
نان فطیر که در هفت روز عید زینت بخش سفره یهودیان است، از خمیر بدون مایه پخته شده است.
نان فطیر (מצה - مصا) از آرد گندم و جو و ذرت و دیگر غلات تهیه می شود و پیش از آن که خمیر ور آید باید در تنور قرار گیرد (از هنگام آماده کردن خمیر تا قرار دادن آن در تنور نباید بیش از 18 دقیقه بگذرد.)
روز نخست و روز پایانی عید پسح مقدس است و یهودیان کارهای روزانه را کنار می گذارند و به نیایش و استراحت و شادی می پردازند .
یهودیان پیش از فرا رسیدن عید خانه های خود را کاملن نظافت می کنند و برای سفره عید ظرفهای نو می خرند و ظرفهای موجود را نیز در آب جوش فرو می برند تا هر اثری از مواد ترشیده (חמץ – حامص) از آن زدوده شود.
برای آن که در خانه های یهودی در هفت روز عید اثری از حامص نباشد، یهودیان به طور نمادین همه آن چه را که در خانه وجود دارد به نام یک فرد غیر یهودی منتقل می سازند و در پایان عید این معامله نمادین را باطل اعلام کرده و اثاث خویش را دوباره به نام خود باز می گردانند.
مراسم شب عید پسح، همانند دیگر اعیاد اسرائیل بسیار زیباست و با سرور و شکوه ویژه برگزار می شود. همه افراد خانواده دور سفره می نشینند و همگان (و به ویژه نوباوگان و نوجوانان) هر یک به نوبت بخشی از داستان خروج از مصر (هگادا) را می خواند و پدر خانواده درباره اهمیت پسح و آزادی برای فرزندان خویش سخن می گوید.
در جریان مراسم عید چهار جام شراب نوشیده می شود تا همگان سرخوش و زنده دل باشند. ولی کودکان آب انگور می نوشند.
شام شب عید مفصل تر و لذیذتر از دیگر روزهای هفته و ایام سال است و پس از صرف شام، همگان به خواندن سرودهای ویژه عید می پردازند و آرزو می کنند که به سرزمین پدری (اسرائیل) باز گردند و آزادی خویش را باز یابند.
- عید پسح در اسرائیل
برای بسیاری از اسرائیلیان، عید پسح فرصت بسیار مناسبی برای گردشگری و سفر به خارج از کشور و یا استراحت در خانه می باشد.
پسح که تا حد زیادی نوروز ایرانیان را به یاد می آورد، در هفته های نخستین بهار فرا می رسد و بسیاری از ادارات و شرکت های بازرگانی در اسرائیل در هفت روز عید به کارمندان خود مرخصی می دهند که بتوانند از این جشن باستانی بیشترین لذت را ببرند.
یهودیان سه عید عمده دارند که عید دوم آن ها "شاووعوت" (یا عید نوبرینه ها) در اوائل تابستان و عید سوم "سوکوت" (یا عید سایبان ها) در اوائل پائیز جشن گرفته می شود. ولی هوای بهاری در عید پسح بهترین موقعیت را به منظور سفر و گردشگری برای مردم اسرائیل به وجود می آورد و مدارس نیز حدود ده روز تعطیل است و خانواده ها می توانند به سفر بروند.
بسیاری از خانواده های اسرائیلی مراسم عید پسح را در چارچوب خانوادگی و به طور دسته جمعی برگزار می کنند. معمولن یک خانواده میهماندار شمار زیادی از بستگان و حتی دوستان و آشنایان می شود و مجلس بسیار گرمی برپا می گردد که کودکان نیز در آن شرکت فعال دارند.
ولی بعضی از خانواده ها نیز ترجیح می دهند شب عید را همراه با آئین های ویژه و ترانه ها و سرودهای شاد آن در تالار مجلل هتل های کشور بگذرانند.
همه ساله حدود صد هزار نفر اسرائیلی رهسپار خارج شده تا هفته تعطیلات عید را در نقاط گردشگری کشورهائی چون ترکیه، فرانسه، بریتانیا، ایالات متحده و یا خاور دور بگذرانند.
هفته عید پسح فرصت مناسبی برای فعالیت های فرهنگی و ورزشی و اجتماعی و تفریحی نیز می باشد و ده ها برنامه در این زمینه ها از جانب شهرداری ها و یا نهادهای دولتی یا ملی ترتیب داده شده و در نقاط گردشگری، راهنمایان ویژه آماده اند که مردم را هدایت کنند و پیشینه اماکن و ویژگی آن ها را برای گردشگران توضیح دهند.
از آن جا که در شب عید رسم است که هیچ یهودی تنها نماند، خانواده ها دعوت از افراد تنها را وظیفه خود می دانند. / برگرفته از وزارت امورخارجه اسرائیل
